Sophie Koers

Bomen voor vliegen?

In onze hypermobiele wereld is het moeilijk je te houden aan het idealistenadagium ‘gij zult niet vliegen’. Vol schuldgevoel stap ook ik een paar keer per jaar op een van de ontelbare budgetvluchten die verre uithoeken van Europa beter bereikbaar maken dan de Nederlandse, maar afgelegen boerderij van mijn eigen ouders. Wat was ik dus blij toen ik hoorde dat je ook CO2-neutraal kan vliegen. Een mooi voorbeeld van praktisch idealisme: compenseer de CO2-uitstoot die jouw vliegvakantie veroorzaakt met de aanplant van duurzaam bos, zodat de CO2 weer wordt vastgelegd.

Helaas: de schijnbaar schone eenvoud van het bomen-voor-vliegen principe bleek te mooi om waar te zijn. Al snel legden milieuwijzere vrienden me uit dat we worden bedrogen, er klopt niets van, volksverlakkerij! En dan volgt een hoeveelheid ingewikkelde argumenten die ik als niet-ingewijde niet snap. Zeker niet als ik vervolgens de argumenten van voorstanders weer hoor. Wie heeft er nu gelijk? De discussie doet denken aan vele andere op het gebied van duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid. Ik ken geen enkel voorbeeld van een eenduidige oplossing voor de grote wereldproblemen. Zo lag Fair Trade onder vuur – terug dus naar dat andere dogma: ‘alle consumptie is slecht’? – en ruziet Max Havelaar met Douwe Egberts over de eerlijkste manier om koffie te verhandelen.

Het onderlinge gesteggel tussen NGO’s en andere idealisten leidt af van het gezamenlijk doel van een rechtvaardige, duurzame wereld. Nog veel erger: doordat NGO’s ruziënd over straat rollen, verliest de consument elk vertrouwen in de mogelijkheid om iets bij te dragen aan een betere wereld. De boodschap zou volgens mij juist moeten zijn: alle beetjes helpen. Fair-trade koffie is beter dan ‘gewone’; duurzaam beleggen is beter dan beleggen in bedrijven die bijdragen aan het onrecht in de wereld; en klimaatgecompenseerd vliegen is beter dan vliegen zónder bomen. Ik heb dus ook dit jaar weer certificaten besteld.

Deze column verscheen in het Herfstnummer 2004 van De Kleine Aarde, kwartaalblad voor een duurzame leefstijl

Overige columns